Aan de slag: AI-geletterdheid en EU AI Act compliancy in de praktijk
In mijn vorige blog leerde je wat AI-geletterdheid is, waarom het belangrijk is, en hoe je eraan kunt werken. Maar op organisatieniveau is de impact zo mogelijk nog groter. Immers als organisatie heb je een veel grotere verantwoordelijkheid naar je medewerkers, klanten en de samenleving. De EU AI Act maakt onderscheid in de verschillende niveaus van AI-toepassingen. En aan die verschillende niveaus hangen verschillende vereisten waar je als organisatie aan moet voldoen. Laten we daar even wat verder op inzoomen.
AI-verordening geldt voor iedereen
De eerste vraag die je hebt is wellicht: Is dit van toepassing voor mijn organisatie? Het korte antwoord is JA! Het lange antwoord is dat de AI-verordening gericht is op zowel op organisaties die AI aanbieden als op organisaties die de AI gebruiken. Van overheid en zorginstelling tot het mkb. De EU AI Act, of AI-verordening, deelt AI-systemen in op basis van de potentiële risico’s. Hoe hoger het risico voor burgers en de samenleving als geheel, hoe strenger de regels. Belangrijke punten die deze wet regelt zijn:
- Onaanvaardbare risico’s worden verboden;
- Toepassingen met een hoog risico zijn aan strengere regels gebonden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan systemen die bedoeld zijn voor werving- en selectie of voor rechtshandhaving. Organisaties moeten kunnen aantonen dat ze aan de verplichtingen voldoen. Jij en je organisatie zijn dus zelf verantwoordelijk. Voor toepassingen met een lager risico wordt er vooral een bepaalde mate van transparantie verwacht. Een systeem dat kunstmatige content (zoals de afbeeldingen in dit blog) genereert, moet dit bijvoorbeeld duidelijk markeren.
- Per lidstaat worden er toezichthouders aangewezen die het naleven van de verordening kunnen handhaven. Wie de toezichthouder in Nederland gaat zijn is nog niet bekend, al lijkt de Autoriteit Persoonsgegevens momenteel de meest betrokken partij.
Als je organisatie een AI-systeem ontwikkelt of gebruikt, dan is het je (jullie) eigen verantwoordelijkheid om te bepalen in welke risico-categorie dat systeem valt. Dat kan natuurlijk lastig zijn. Daarom begint het allemaal met AI-geletterdheid. Voor jou als individu (lees ook mijn vorige blog) maar ook voor je organisatie. Ik leg je graag uit waarom het ook voor jou organisatie belangrijk is om op AI-geletterdheid aan te sturen. Laat dat stuk van dit blog vooral ook door je manager lezen (of lees het nog eens als je dat zelf bent). Daarna geef ik ook praktische tips om met z’n allen de hele organisatie AI-geletterd te maken. Let’s go!
Waarom AI-geletterdheid onmisbaar is voor jouw organisatie
AI-geletterdheid betekent, volgens de wet, dat mensen die binnen of namens een organisatie AI-systemen gebruiken, voldoende kennis, vaardigheden en begrip moeten hebben om AI op een verantwoorde manier in te zetten. Zowel op technisch als op praktisch, sociaal en ethisch gebied. Dat is misschien nog wat vaag. Maar dat komt omdat het per situatie verschilt welke kennis en vaardigheden jij, en andere medewerkers, nodig hebben. Het is onder meer afhankelijk van de context waarin het systeem wordt ingezet en wat de potentiële risico’s zijn.
Oké, je snapt nu wat AI-geletterdheid is en dat er zelfs wetgeving voor is. Maar waarom zou je er als organisatie mee aan de slag gaan? Is het niet gewoon een hippe term die over een jaar weer vergeten is? Nou, niet echt. AI-geletterdheid is cruciaal voor de moderne professional (jij!), jouw organisatie én de maatschappij.
1. Blijf concurrerend (of word het)
Laten we eerlijk zijn: AI is niet meer weg te denken uit de maatschappij en het bedrijfsleven. Of je nu in marketing, financiën, HR of productie zit, AI kan je werk efficiënter en effectiever maken. Maar alleen als je team weet hoe ze ermee om moeten gaan. AI-geletterde medewerkers kunnen:
- Slimmere beslissingen nemen met AI-ondersteunde data-analyse
- Sneller innoveren door AI-tools effectief in te zetten
- Potentiële risico’s en valkuilen van AI-implementatie herkennen en vermijden
2. Verbeter je klantenservice (en je werknemerstevredenheid)
AI kan geweldig zijn voor klantenservice, maar ook vreselijk irritant als het verkeerd wordt ingezet. Een AI-geletterd team kan:
- Chatbots en AI-assistenten op de juiste manier inzetten
- Weten wanneer menselijk contact nodig is
- AI gebruiken om klantervaringen te personaliseren zonder creepy te worden
- Zichzelf coachen en verbeteren met behulp van AI
En vergeet je medewerkers niet: als zij snappen hoe AI hun werk ondersteunt (in plaats van bedreigt), zijn ze vaak een stuk tevredener!
3. Blijf ethisch verantwoord (en uit de problemen)
AI brengt ethische uitdagingen met zich mee. Denk aan privacy, bias in algoritmes, of de impact op werkgelegenheid. Een AI-geletterde organisatie:
- Herkent potentiële ethische problemen voordat ze escaleren
- Communiceert transparant over AI-gebruik naar klanten en stakeholders
- Implementeert AI op een manier die aansluit bij de kernwaarden van de organisatie
4. Boost je innovatiekracht 🚀
Als je team begrijpt wat AI kan (en wat niet), ontstaan er vaak verrassende ideeën. Misschien zie je wel kansen die je concurrent over het hoofd ziet. AI-geletterdheid stimuleert:
- Out-of-the-box denken over processen in je organisatie
- Het herkennen van nieuwe marktkansen
- Creatieve oplossingen voor oude problemen
- Versnelt het proces van idee tot oplossing
5. Maatschappelijke verantwoordelijkheid (ja, echt!)
AI heeft een enorme impact op de maatschappij. Door AI-geletterdheid te stimuleren in je organisatie, draag je bij aan:
- Een beter geïnformeerde samenleving
- Verantwoorde ontwikkeling en inzet van AI-technologieën
- Het verminderen van de ‘digitale kloof’ tussen AI-haves en have-nots
Kortom, AI-geletterdheid is niet zomaar een leuke extra. Het is een essentiële vaardigheid voor moderne organisaties die willen floreren in het AI-tijdperk. En het mooie is: je hoeft niet meteen expert te zijn. Elke stap in de richting van meer AI-geletterdheid is er één.
Beginnen met AI-geletterdheid
Maar hoe begin je nou concreet met het verbeteren van AI-geletterdheid in je organisatie? Ik dacht dat je het nooit zou vragen!
1. Maak een AI-inventaris
Klinkt saai, is het niet. Want je zult versteld staan hoeveel AI er al in je organisatie rondwaart zonder dat je het doorhebt.
- Maak een lijst van alle tools en systemen die jullie gebruiken
- Check welke daarvan AI-componenten bevatten (let op: het zijn er waarschijnlijk meer dan je denkt!)
- Bepaal wie deze tools gebruikt en hoe
Een klant van ons ontdekte dat er door de verschillende werknemers opgeteld al meer dan 15 verschillende AI-tools gebruikt werden voor content creatie, als hulp bij notulen en uitwerking van documenten. Maar niemand wist hoe ze precies werkten en niemand wist van elkaar welke tools er nog meer gebruikt werden. Eye-opener!
2. Stel een AI-taskforce samen
Nee, natuurlijk zet je deze ‘AI-commando’s’ niet in om de robots buiten de deur te houden, maar om AI-geletterdheid te stimuleren. En ja, een taskforce klinkt heel corporate. Je mag het natuurlijk ook een groepje voorlopers, een team of kartrekkers noemen. Doe je ding. Waar het om gaat is dat je mensen verantwoordelijk maakt om met AI-geletterdheid aan de slag te gaan zodat dit gaan leven in je organisatie. Houd bij het samenstellen van zo’n groep rekening met de volgende punten:
- Kies vertegenwoordigers uit verschillende afdelingen
- Geef hen tijd en resources om zich te verdiepen in AI
- Laat hen fungeren als AI-ambassadeurs binnen hun teams
Wij begonnen 2 jaar geleden met 3 enthousiastelingen en een klein experimentatie-budget. Inmiddels is ons AI-kernteam verdubbeld, is AI in elke discipline een speerpunt en gebruikt meer dan 2/3 van de organisatie minstens 1 miljoen tokens per 4 maanden. En de grootverbruikers gebruiken tot wel 30 miljoen tokens per maand.
3. Integreer AI in bestaande processen
Begin klein, denk groot.
- Identificeer een proces dat baat kan hebben bij AI
- Start gewoon met een pilot. Doen, doen, doen is de boodschap!
- Evalueer, leer, en schaal op
Binnen Traffic Builders hebben we inmiddels al meer dan 40 gespecialiseerde AI-karakters (mini-agents) die bepaalde taken van ons overnemen. En steeds vaker worden die in combinatie of opeenvolgend gebruikt. En dat alles in onze eigen AI-chatomgeving.
4. Creëer een AI-vriendelijke cultuur
AI-geletterdheid floreert in de juiste omgeving.
- Moedig experimenten aan (en accepteer dat niet alles meteen perfect is)
- Vier successen, maar leer ook van mislukkingen
- Maak AI een onderwerp van gesprek in team meetings
Start een maandelijkse “AI Show & Tell” waar teams hun ervaringen met AI-tools delen.
5. Ontwikkel een AI-ethiek richtlijn
Omdat met grote kracht grote verantwoordelijkheid komt (thanks, Spider-Man).
- Stel duidelijke regels op voor het gebruik van AI
- Zorg dat iedereen weet hoe om te gaan met data en privacy
- Regelmatige check-ins om te zien of de richtlijnen nog up-to-date zijn
6. Maak AI onderdeel van je hiring en onboarding
Bereid je organisatie voor op de toekomst.
- Neem AI-geletterdheid mee in je functieprofielen
- Integreer basis AI-training in je onboarding proces
- Bied doorlopende AI-educatie aan als onderdeel van professionele ontwikkeling
Steeds meer van onze onboarding-videos worden vervangen door AI-generated videos (obv. AI-alter ego’s van bestaande collega’s). Zo kunnen we de onboarding makkelijker up to date houden en beter stroomlijnen. Leren werken met AI is onderdeel van de onboarding. En: iemand die niets met AI wil of probeert komt er niet meer in bij ons, sorry.
7. Meet en verbeter
Want wat je niet meet, kun je niet verbeteren.
- Stel KPI’s op voor AI-geletterdheid (bijvoorbeeld aantal medewerkers dat AI-training heeft gevolgd)
- Houd bij hoe AI-projecten presteren
- Vraag regelmatig feedback aan je team over hun AI-ervaringen
Ons AI-gebruik, gemeten in tokens steeg afgelopen jaar tot meer dan honderd miljoen tokens per maand. Deze tokens worden gemiddeld verdeeld over 10 verschillende (versies van) LLM’s. Om interne kennis te blijven boosten organiseren we interne trainingen en lichten we bij elke maandupdate het laatste nieuws en ons beste gebruik van AI uit.
Jouw organisatie in 2025
De EU AI Act voorziet er in dat we allemaal niet op stel en sprong kunnen veranderen op dit gebied. Er is dus een aanloopperiode die iedereen de tijd geeft om te voldoen aan de voorwaarden en AI-geletterd te worden. Neem die tijd, maar leun alsjeblieft niet nu achterover in de trant van “mijn tijd komt nog wel”.
Onthoud: Rome is niet in één dag gebouwd, en jouw AI-geletterde organisatie ook niet. Het gaat om consistente, kleine stappen. Blijf leren, blijf experimenteren, en voor je het weet ben je de AI-ninja waar je altijd van droomde!
Maar, begin wel nu! Wat is de staat van AI in jouw organisatie aan het eind van 2025? Durf jezelf een ambitieus doel te stellen. Bijvoorbeeld dat jouw organisatie voor Q4 van dit jaar de AI-geletterdheid op orde heeft. Wij helpen je daar graag mee!
En mocht je hem gemist hebben bij het vorige blog over AI-geletterdheid, vul dan zeker even onderstaande quiz in om razendsnel te zien waar je organisatie nu staat.
